ماجرای تلگرام در روسیه حالا دیگر تنها مسئله یک پیامرسان ساده نیست؛ حالا همهچیز به جنجال و کشمکشی میان دولت و کاربران تبدیل شده که هر روز بیشتر از گذشته خودش را نشان میدهد.
۴۸ ساعت پس از آغاز فیلترینگ تلگرام گزارشهای رسانههای روسی نشان میدهد با وجود سخت شدن دسترسی به این پیامرسان با بلاک شدن 16 تا 18 میلیون آیپی میزان مراجعه کاربران روس به تلگرام کاهش پیدا نکرده و برخی گزارشها حتی از افزایش اعضای گروهها و کانالهای مشهور روسی در این پیامرسان پس از یک وقفه یا سکته کوتاه خبر میدهد.
به گزارش مسکوتایمز، آمارهای رصد تلگرام با وجود گستردگی فیلترینگ نشان میدهد در مجموع میزان مشاهده پستها و اعضای کانالهای مشهور روسی طی ۴۸ ساعته گذشته نهتنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش هم یافتهاند. با اعلام خبر فیلترینگ و درخواست دولت روسیه از شرکتهای گوگل و اپل برای حذف این اپلیکیشن از فروشگاههای اپ بهصورت ناگهانی دانلود این پیامرسان در روسیه جهش پیدا کرد و توانست حتی واتساپ را از لحاظ میزان دانلود پشت سر بگذارد. پاول دورف، بنیانگذار تلگرام هم در آخرین پیام خود اعلام کرده بود با وجود ممنوعیت، تاکنون در روسیه کاهش محسوسی در تعداد کاربران تلگرام دیده نشده است. او در این پیام خواستار آنچه «مقاومت دیجیتال» نامید، شد و گفت: من برای حمایت از آزادی اینترنت در روسیه و هر جای دیگر، با بیتکویین، به اشخاص و شرکتهایی که ویپیان و پروکسی راه انداختهاند، کمک مالی کردهام.
انتقال کانالهای دولتی به تمتم
مقامهای دولتی و سازمانهای این کشور استفاده گستردهای از تلگرام داشتهاند اما اکنون با دستور فیلترینگ اکثر آنها در حال انتقال به پیامرسان تمتم هستند. تمتم توسط گروه Mail.ru اداره میشود که آلیشر عثمانف، مالک آن ارتباط نزدیکی با کرملین دارد. این پیامرسان برای جذب کاربران تلاش کرده همه امکانات و خصوصیات تلگرام را داشته باشد اما هنوز به موفقیت چندانی دست پیدا نکرده است. گروهی از مردم روسیه دولت را متهم میکنند که با فیلترینگ تلگرام در تلاش برای جذب کاربر برای تمتم و تحت نظر قرار دادن ارتباطات است.
سرویسهای دیگر در صف فیلترینگ
درحالیکه هنوز مسئله فیلترینگ تلگرام جنجالی است الکساندر ژاروف، رئیس سازمان نظارت بر ارتباطات و رسانههای جمعی روسیه بهصورت تلویحی از احتمال فیلترینگ فیسبوک و سرویسهای دیگر هم خبر داده است. به گزارش اینترفکس، او روز گذشته اعلام کرد: اگر فیسبوک حاضر به پذیرفتن الزامات روسیه نشود فعالیتش متوقف خواهد شد. براساس این گزارش مقامهای روسیه از فیسبوک خواستهاند که سرورهای خود را به روسیه منتقل کند. مقامهای روسیه چندی پیش اعلام کردند که توییتر موافقت کرده برای فرار از فیلترینگ سرورهای خود را به روسیه منتقل کند.
نسخه جدید تلگرام فقط برای روسها
همزمان با فیلتر شدن تلگرام در روسیه، تلگرام نسخه بتای ۴.۸.۶ خود را از طریق گوگلپلی و فقط برای کشور روسیه منتشر کرده است. این نسخه از تلگرام با استفاده از تکنیک Domain Fronting سعی در بالا بردن هزینه فیلترینگ را دارد. در این روش اپلیکیشن تلگرام به جای اتصال مستقیم به سرورهای تلگرام، ابتدا به سرورهای گوگل، آمازون و مایکروسافت (بهعنوان خدمات دهندگان خدمات ابری) متصل میشود و برای فیلتر کردن آن باید سرورهای آمازون و گوگل و مایکروسافت نیز فیلتر شوند و فیلتر شدن این دو سرویس باعث مختل شدن خدمات اپلیکیشنها و وبسایتهای دیگری نیز میشود و به همین دلیل هزینه این فیلترینگ برای دولت روسیه افزایش خواهد یافت. تا جایی که میتوان گفت روسیه برای مقابله با تلگرام مجبور شد بخش زیادی از اینترنت خود را مختل کند. نسخه ۴.۸.۶ هنوز برای عموم کاربران در کشورهای مختلف منتشر نشده است. آخرین نسخه روی مارکتهای ایرانی اپلیکیشن اندروید نسخه ۴.۸.۵ بود. مارکتهای اندرویدی ایرانی ازجمله کافهبازار اما ملزم به حذف نسخه جدید و جایگزینی آن با نسخه قدیمیتر ۴.۸.۴ شدهاند.